Zelf je huis bouwen? Een flinke uitdaging!
Zelf een huis bouwen, hoe moeilijk kan het zijn? Nou … als je geen solide praktische en theoretische kennis hebt van het bouwproces, kun je je maar beter héél goed laten bijstaan.
Een nieuw huis? Onze overgrootouders trommelden gewoon wat vrienden en buren op, gingen aan de slag, en binnen de kortste keren stond daar zowaar een heuse lemen Bokrijk-woning. Oergezellig zag het eruit. Althans in de film. Want in de realiteit van vandaag zou één en ander weleens flink kunnen tegenvallen als je zo gaat bouwen. Er staan immers wetten in de weg, en praktische bezwaren. En nog niet weinig ook.
Architect
Ten eerste heb je een bouwvergunning nodig. Die moet je hebben voor zowat elk bouwwerk dat je optrekt, tenzij je in een garage, een tuinhuis of mobiele woonunit gaat wonen (wat natuurlijk niet of maar tijdelijk mag). Bovendien ben je dan ook nog eens verplicht om te werken met een architect voor een gebouw waarvoor je een bouwvergunning nodig hebt. Je mag gerust zelf een plattegrond van je droomwoning opstellen, maar de echte officiële plannen moeten door een architect worden uitgetekend en ondertekend.
Stabiliteit
Die paperassen krijg je nog wel in orde, en dus begin je, zoals dat gaat, bij het begin: de fundering. Wat dat betreft hadden onze voorouders geluk: het gewicht van zo’n lemen hoevetje met strodak viel reuze mee, dat kon je gerust op wat aangestampte aarde zetten. Met onze moderne woningen is dat een ander paar mouwen. Voor je begint te bouwen, laat je best een stabiliteitsstudie uitvoeren, en daarvoor heb je een gespecialiseerde ingenieur nodig. Let wel: dit is geen wettelijke verplichting, maar zeker wel een goed idee.
Fundering
En breiden we dat meteen uit naar de hele structuur van je huis: zelf een fundering maken en daarop ook nog eens stenen muren optrekken, is voor een onervaren doe-het-zelver onbegonnen werk. Ook daar moet je dus weer de hulp van specialisten inroepen. Een houten huis lijkt doenbaarder. Alleen: voor de fundering, ook al is die minder massief dan voor een stenen huis, heb je toch weer een vakman nodig. Voor een tuinhuis of een garage kan je nog wel zelf een fundering gieten, voor je eigen woonhuis is dat allicht een minder goed plan.
Bouwpakketten
Veel heb je intussen nog niet kunnen doen, maar nu kun je eindelijk de handen uit de mouwen steken. Ook als lichtelijk onhandige Harry. Want heel wat bedrijven bieden zelfbouwpakketten aan voor houten huizen. Dat kan gaan van een systeem dat lijkt op het ineenschroeven van een Ikea-kast, maar dan in het groot (als je kasten nog wiebelen, begin je dus het best niet aan een huis), tot het stapelen van een soort legoblokken waarin de isolatie al verwerkt zit. Alles wordt op maat van je huis uitgetekend en gezaagd, zodat je het alleen nog in elkaar hoeft te zetten. Al dan niet met hulp van de firma.
Technieken
Eenmaal je structuur overeind staat, moet je je bovendien nog intensief gaan bezighouden met de energieprestatie en de technieken van je gebouw. Isolatie kun je zelf aanbrengen, maar het moet heel secuur gebeuren, en de wettelijke vereisten zijn (terecht) streng. Ook voor alle technieken vind je zelfbouwpakketten van verschillende bedrijven: elektriciteit, verwarming, loodgieterij, (verplichte) ventilatie … Ook hier weer: bij vele firma’s kun je je indien nodig of gewenst laten bijstaan door een professional. En voor sommige van de technieken is een keuring nodig voor je ze in gebruik neemt.
Financieel
Voor je aan de slag gaat toch nog even dit: als je vrienden en familie aan het werk zet, check dan vooraf even de wetgeving op zwartwerk. Die is behoorlijk streng, en je wilt geen controleur op je (nog onafgewerkte) dak die boetes komt uitdelen. Daar gaat je winst. En van winst gesproken: probeer op voorhand ook uit te rekenen hoeveel werkuren het jou als onervaren werkkracht gaat kosten, en hoeveel je een stielman zou moeten betalen. De balans zou weleens een stuk minder rooskleurig kunnen uitvallen dan je had gedacht. En je rug en huwelijk zullen je er mogelijk dankbaar voor zijn.